หากเสื่อทาทามิได้รับการบำรุงรักษาอย่างถูกต้อง จะสามารถใช้งานได้เกือบ 40 ปีเลยทีเดียว เราสามารถยืดอายุการใช้งานเสื่อทาทามิออกไปให้ได้นานที่สุด โดยทำความสะอาดและดูแลทุกวัน เปลี่ยนหน้าเสื่อทาทามิเป็นประจำ ฯลฯ วิธีการต่อไปนี้สามารถใช้เพื่อรักษาไม่เพียงแค่เสื่อทาทามิแบบตายตัวปกติเท่านั้น แต่ยังรวมถึงเสื่อทาทามิแบบยูนิท หมอนเสื่อทาทามิ เสื่อฟางที่วางบนเสื่อทาทามิ และอื่น ๆ อีกด้วย
วิธีการทำความสะอาดทาทามิ
การทำความสะอาดเสื่อทาทามิสามารถทำได้โดยใช้เครื่องดูดฝุ่นหรือ “ทาทามิโบกิ” แบบพิเศษ (ไม้กวาดทาทามิ) ไม้กวาดทาทามิสามารถหาซื้อได้ตามโฮมเซ็นเตอร์หรือร้านจำหน่ายไม้กวาดในญี่ปุ่น บางคนใช้ “ลูกกลิ้งยาง” ในการทำความสะอาดพื้นเพื่อขจัดเส้นขนและฝุ่นผง แต่ถ้าใช้น้ำยาทำความสะอาดที่มีกาวติดแน่น จะทำให้ “หน้าเสื่อทาทามิ” เสียหายและหลุดลุ่ยได้
เมื่อทำความสะอาดด้วยเครื่องดูดฝุ่นหรือไม้กวาด ให้ทำความสะอาดจากด้านยาวของเสื่อทาทามิด้านหนึ่งไปยังอีกด้านหนึ่งตามแนวเมล็ดข้าว ในกรณีของเครื่องดูดฝุ่น ให้ค่อย ๆ เคลื่อนไปมาบนเสื่อทาทามิด้วยเครื่องดูดฝุ่นหลาย ๆ ครั้ง แทนที่จะพยายามกำจัดฝุ่นออกทั้งหมดในคราวเดียว หากคุณทำความสะอาดเสื่อทาทามิด้วยไม้กวาด ให้โรยเสื่อทาทามิด้วยใบชาแห้งที่ใช้แล้ว การกวาดใบไม้และสิ่งต่าง ๆ ออกไป สามารถช่วยกำจัดฝุ่นได้ทั้งหมด เนื่องจากเสื่อทาทามิดูดซับความชื้นได้ง่าย จึงควรโรยใบชาหลังจากที่บีบความชื้นออกจนหมดแล้ว
หากมีเครื่องดื่มหกบนเสื่อทาทามิหรือมีเศษอาหารติดอยู่ หลังจากทำความสะอาดด้วยเครื่องดูดฝุ่น ฯลฯ แล้ว ให้เช็ดด้วยผ้าบีบหมาด ๆ หรือผ้าแห้ง
มาตรการป้องกันเชื้อราและแมลง
เมื่อราขึ้นเนื่องจากความชื้น ฯลฯ ให้แช่ผ้าในผงซักฟอกอ่อน ๆ ที่เจือจางแล้วเช็ดราออก จากนั้น เช็ดเสื่อทาทามิด้วยการถูแอลกอฮอล์เบา ๆ
หากราขึ้นบ่อย ๆ วิธีที่มีประสิทธิภาพคือนำเสื่อทาทามิออกจากพื้นในวันที่แดดดีและผึ่งแดดให้แห้ง ด้วยวิธีนี้ คุณสามารถกำจัดไรและแมลงศัตรูพืชอื่น ๆ ได้ เมื่อตากแดด ไม่ควรทำบนผิวดิน แต่ควรตากในที่ที่แมลงไม่น่าจะมาเกาะได้ เช่น ระเบียงหรือพื้นคอนกรีต เนื่องจากเสื่อทาทามิจะดูดซับความชื้นหากคุณตากในฤดูฝน ให้เลือกวันที่อากาศดี และทำปีละสองครั้ง หากไม่มีพื้นที่สำหรับตาก ให้ยกเสื่อทาทามิขึ้นเล็กน้อยเพื่อระบายอากาศ จะเป็นการป้องกันความชื้นที่ดี
มาตรการป้องกันรอยบุบ
การวางโต๊ะ ชั้นวางของ ฯลฯ บนเสื่อทาทามิเป็นเวลานานจะทำให้พื้นผิวมีรอยบุบ เนื่องจากในหลายกรณี เป็นไปไม่ได้ที่จะกำจัดรอยบุบเมื่อเกิดขึ้นแล้ว จึงควรปูเสื่อหนา ๆ ไว้ใต้โต๊ะหรือชั้นวางของก่อนล่วงหน้า ในกรณีที่มีรอยบุบเล็กน้อย อาจแก้ไขได้โดยใช้ผ้าขนหนูที่เปียกโดยการฉีดน้ำเบา ๆ แล้วรีดออก หลังจากรีดแล้ว ให้ปรับปรุงการระบายอากาศในห้องและตาหเสื่อทาทามิให้แห้ง
หากเสื่อยังคงเสียหายอยู่…
เนื่องจากเสื่อทาทามิเป็นวัสดุปูพื้นที่ทำจากพืช ไม่ว่าจะดูแลมันอย่างดีเพียงใด ผิวหน้าของเสื่อทาทามิก็จะเสียหายเมื่อเวลาผ่านไปหลายปี ในกรณีเช่นนี้ มีวิธีแทนที่ “หน้าเสื่อทาทามิ” สำหรับวิธีการดังกล่าว โปรดดูที่ “วิธีการต่ออายุเสื่อทาทามิ” ในหัวข้อถัดไป